“De jeugd wordt steeds slechter in taal en rekenen. Sinds de invoering van nieuwe onderwijsmethoden gaat de kwaliteit steeds verder achteruit. Nieuwe onderwijsmethoden zouden eerst goed beproefd moeten worden!”. Quote/Unquote de meeste critici over het ‘nieuwe’ onderwijs.
Maar laten we die ‘evidence based’ redenatie dan ook loslaten op de analyse van de oorzaak van de teruglopende kwaliteit. Zou het niet heel goed kunnen zijn dat jongeren gewoon niet meer zo overtuigd zijn van het nut taal te leren op een manier waarbij de nadruk o.a. ligt op netjes aan elkaar schrijven? Terwijl ze vrijwel niets meer schrijven met een pen… en dan overigens zelden hele woorden gebruiken… laat staan lidwoorden, hoofdletters, punctuatie, etc. En dat in een wereld die in toenemende mate door andere communicatie beheerst wordt?
Slam poet Rives illustreert in onderstaande korte video een prachtig sprookje in ‘moderne taal’:

Nu is dit geen pleidooi om jongeren maar niet meer te leren lezen, schrijven of spellen. Onze veronderstelling is immers evenmin onderzocht 😉 We doen jongeren echter zondermeer te kort als we Taal niet breder beschouwen in de context van de platte 2.0 wereld. Het doel van taalonderwijs is kinderen communicatievaardigheden aan te leren. Tot enkele decennia geleden kwam dat inderdaad neer op het lezen (consumeren) en schrijven (produceren) van schriftelijk vastgelegde informatie. Het schrift was uiteindelijk tot voor kort de enige manier om sowieso kennis overdraagbaar te maken. In het huidige professionele leven is dat nog steeds van belang maar evenzo geldt dat voor het consumeren en produceren van audio en video informatie. Steeds belangrijker ook wordt de vaardigheid jezelf of je werk te kunnen presenteren in het medium dat past bij je communicatie doel. Laten we Taal, de enigszins gedateerde implementatie van communicatie, dan ook niet te snel als leidend accepteren.

Voor rekenen geldt iets soortgelijks: jongeren beschikken vanaf steeds jongere leeftijd over een telefoon die veel krachtiger is dan de eerste personal computer die wij tijdens onze studie gebruikten… Daar zit inderdaad ook nog een rekenmachine in, waarom moeilijk doen? Hoofdrekenen en daarvoor tafels ‘automatiseren’ (in je hoofd stampen) kan nog steeds een functie hebben maar welke eigenlijk? Moet je eigenlijk weten hoe je eieren legt om te kunnen ruiken of ze stinken? Dat laatste is de kern: je moet samenhang en logica kunnen hanteren, je moet op een zeker abstractie niveau logisch kunnen redeneren! Maar het rekenonderwijs lijkt eerder een verzameling methodes uit het pre-rekenmachine tijdperk. Hoe dat tot een dieper inzicht in de achterliggende logica moet leiden wordt er nooit bij verteld.

Kortom:
Kijk bij de huidige uitdagingen in het onderwijs met name naar de nieuwe omgeving waarin kinderen uiteindelijk moeten functioneren! De idee dat een perfecte beheersing van de d’s, dt’s, tafels en aloude rekenmethodieken kinderen het beste voorbereiden op de uitdagingen van de snel veranderende mondialiserende wereld lijkt op zijn minst discutabel. Zorg er maar voor dat ze perfect leren communiceren en redeneren met de middelen die we nu hebben. Als iemand uiteindelijk via het middel ‘Taal’ gaat publiceren is het vroeg genoeg voor de verdere perfectionering van het schrijven, als je tekstverwerker dat dan al niet voor je doet!

—
Dit artikel is een coproductie  van hnzz (hans pronk) & mike (michael van wetering) /© 2008