NATURALIS HYSTERIA is online. Het is het meest recente kunstproject waarbij ik als onderdeel van het duo Pronk van der Meijden betrokken ben. Het project betreft de vraag hoe in de huidige tijd mythologie kan ontstaan ofwel hoe een nieuwe identiteit zich kan vormen vanuit een combinatie van werkelijkheid en fictie. Kun je je eigen werkelijkheid met behulp van woord en beeld dusdanig manipuleren dat er een nieuwe (gefingeerde?) realiteit ontstaat die niet meer te onderscheiden is van de werkelijke wereld? En hoe kan deze vastgelegd worden in een narratatieve structuur?

Iedereen leeft in een wereld die bestaat uit een mengeling van feit en fictie. De dagelijkse gebeurtenissen om ons heen (microkosmos) worden constant vermengd met gebeurtenissen die zich buiten onze directe omgeving afspelen en via de media, in hoog tempo en in meer of mindere mate gemanipuleerd, tot ons komen (macrokosmos), waardoor het gevoel kan ontstaan in een hysterische wereld te leven. Hierdoor is er niet meer sprake van n realiteit, je bent onderdeel van meerdere realiteiten die zich onbewust mengen met je eigen werkelijkheid. Dit roept onherroepelijk de vraag op wat deze eigen werkelijkheid nu feitelijk is.

Gebeurtenissen/ervaringen uit het dagelijks leven bepalen onze identiteit. Deze komen voornamelijk tot ons in de vorm van woord en beeld. Om deze vaak cryptische boodschappen te kunnen verwerken moeten we deze impulsen kunnen lezen. Verhalen zijn een belangrijk hulpmiddel om dit te duiden, om de dagelijkse werkelijkheid in een gemakkelijke, verteerbare vorm te consumeren. Het helpt de impulsen te filteren, sorteren en hergebruiken om de werkelijkheid te kunnen begrijpen.
Een belangrijk hulpmiddel om onze identiteit daarbij vorm te geven is identificatie; het vermogen om je te kunnen identificeren met andere personages en gebeurtenissen. Het is zowel een manier om een plek te vinden in de huidige mondiale maatschappij als om je identiteit vast te houden. Wie herinnert zich niet waar hij was toen hij hoorde van 911? Een belangrijk keerpunt in de wereldgeschiedenis wordt gekoppeld aan een persoonlijke, vaak triviale gebeurtenis, waardoor deze een ankerpunt wordt in je persoonlijke wereldbeeld.
Uit onderzoek is gebleken dat, ondanks dat we heel goed het onderscheid weten te maken tussen fictie en werkelijkheid, we ook uitstekend in staat zijn om dit doelbewust te onderdrukken. De mens heeft het vermogen om in iets te geloven. Dat geloof ontwikkelt zich ondanks de wetenschap dat iets onecht is. (The Jabbering of Social Life, Michel de Certeau, 1985). Enerzijds hecht men aan feiten, maar anderzijds worden de feiten genegeerd en gemanipuleerd om het verhaal rond te maken. Vraag zes getuigen van een verkeersongeluk later naar de kleur van de auto die het ongeluk veroorzaakte en ze zullen allemaal iets anders zeggen.

De titel van het project is genspireerd op Naturalis Historia, het magnus opum van de encyclopedist Gaius Plinius Secundus die in de eerste eeuw na Chr. leefde. Plinius schreef alles op wat hem interesseerde tijdens zijn speurtocht in de hem omringende wereld. Hij vermengde zijn eigen vondsten en ideen met die van anderen, vergeleek die met elkaar en gaf daar weer een eigen interpretatie aan door middel van persoonlijke en zelfbedachte anekdoten.
Als hoofdpersoon van het project is de fotograaf Manon Thielemans gecreerd. Zij probeert als een moderne encyclopedist door middel van gesprekken met (gedeeltelijk) werkelijke en (gedeeltelijk) verzonnen personages haar plaats in de huidige hysterische wereld te begrijpen en doorgronden. De gesprekken worden geregistreerd, gefilterd, genterpreteerd en vastgelegd in ?herinneringen?. De vertraagde verwerking van deze gegevens leidt tot een gefingeerde werkelijkheid waarbij de grenzen tussen feit en verbeelding onvermijdelijk vervagen maar die voor Manon de enige werkelijkheid is (er is geen waarheid, behalve die waarheid). De echte werkelijkheid is vanzelfsprekend arbitrair en onbekend.

Uit een verzameling van werkelijke en fictieve gegevens, onder andere nieuwsberichten, foto?s, tekeningen en dagboekfragmenten zijn personages, beelden en gesprekken geconstrueerd die leiden tot (een nieuwe/andere) identiteitsvorming. Via de website kunnen de gesprekken met de personages, zowel chronologisch als non-lineair gevolgd worden in woord, beeld (picturale inventarisatie) en geluid (podcasting). Er kunnen eigen doorsneden bepaald worden om bepaalde personages of gebeurtenissen te volgen.

Pronk van der Meijden
NATURALIS HYSTERIA is een project van het kunstenaarsduo Pronk van der Meijden die in hun projecten zaken als waarde, werkelijkheid en manipulatie aan de orde stellen.
Waar bij HAPPINESS 4 YOU manipulatie in de vorm van vraagstelling in hoge mate gehanteerd is om werkelijkheid te creren, lag bij WCCV meer de nadruk op het vaststellen van waarde. Waarde (werkelijkheid) die gecreerd wordt door persoonlijke afbeeldingen van mensen te combineren in c-printen, die gexposeerd werden op wc?s bij kunstinstellingen. De wc’s kregen meer waarde door de aandacht die eraan besteed werd en door de wc-exposities werd het CV van de kunstenaar waardevoller.
Met SUB ROSA is een voortschrijdend collectief virtueel lichaam geconstrueerd dat een afgeleide is van verschillende individuele bijdragen. Het collectieve lichaam wordt gecreerd door de context van de beschouwer en wordt werkelijkheid door hun interactie.
Nieuw bij NATURALIS HYSTERIA is dat het onderzoek naar de werkelijkheid dit keer diep in de wereld van de kunstenaars binnendringt. Zeer persoonlijke ervaringen worden bewust vermengd met publieke informatie, zodat de eigen identiteit in het geding is.

—
h@nzz/2006